Tehlikeli maddelerin;
insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve
düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınmasını sağlamak; bu
faaliyetlerde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin,
boşaltanların, paketleyenlerin, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan
her türlü taşıt sürücüleri veya operatörlerinin hak, sorumluluk, yükümlülük ve
çalışma koşullarına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlana tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlgili tebliğ;
TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLUYLA TAŞINMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli maddelerin;
insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve
düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınmasını sağlamak; bu
faaliyetlerde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin,
boşaltanların, paketleyenlerin, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan
her türlü taşıt sürücüleri veya operatörlerinin hak, sorumluluk, yükümlülük ve
çalışma koşullarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Karayolu ile yapılan tehlikeli madde taşımacılığını,
tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu maddelerin alıcılarını, tehlikeli
maddeleri dolduran, yükleyen, boşaltan ve paketleyenleri, maksada uygun teknik
özelliklere sahip her türlü taşıt ile taşıma yapan taşımacıları, tehlikeli
madde yüklü her türlü taşıtı kullanan sürücü ve operatörleri, işletmecileri ve
bu faaliyetlerde kullanılan her türlü taşıt, araç, gereç, paket ve
benzerlerini,
b) Türkiye sınırları içerisindeki karayolları üzerinde
yabancı plakalı taşıtlarla yapılan uluslararası taşımaları,
c) 11/6/2009 tarihli ve 27255 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi alma
zorunluluğundan muaf olan ve kendi iştigal konusu ile ilgili özmal taşıtlarıyla
tehlikeli madde taşımacılığı yapan veya yapacak kamu kurum ve kuruluşlarını,
ç) Türk Silahlı Kuvvetler (Jandarma Genel Komutanlığı dahil)
adına yapılan, ancak silahlı kuvvetlerin doğrudan sorumluluğu veya danışmanlığı
altında olmayan, ticari yükleniciler tarafından yapılan tehlikeli mal
taşımacılığını,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik,
a) Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü
hallerde uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemlerini,
b) Türk Silahlı Kuvvetlerine (Jandarma Genel Komutanlığı
dahil) ait olan ya da Türk Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin refakat ettiği
taşıtlarla yapılan taşıma işlemlerini,
c) Emniyet Genel Müdürlüğüne ait olan ya da Emniyet Genel
Müdürlüğü temsilcilerinin refakat ettiği taşıtlarla yapılan taşıma işlemlerini,
kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 13/10/1983
tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4703
sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanuna dayanılarak,
b) 30/11/2005 tarihli ve 5434 sayılı Kanun ile kabul edilen
Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa
Anlaşmasına paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) ADR: Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası
Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasını,
b) Alıcı: Taşıma evrakı, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi
veya taşıma senedinde belirtilen eşyanın teslim edileceği işletmeyi,
c) ADR Uygunluk Belgesi/Taşıt Uygunluk Belgesi: ADR Bölüm
9.1.3’te belirlenen ve taşıtın tescil edildiği ülkenin yetkili otoritesi veya
yetkili otorite tarafından yetkilendirilen kuruluş tarafından verilen belgeyi,
ç) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,
d) Boşaltan: Paketli veya dökme olarak taşınan tehlikeli
maddeleri taşıt, tank veya konteynerlerden boşaltan işletmeleri,
e) Çok bölmeli gaz konteyneri: Bir bağlantı elemanıyla
birbirine bağlanan ve sabit bir yüzeye tutturulmuş birden fazla bölümler veya
elemanlar içeren yapıyı,
f) Dolduran: Tehlikeli maddeleri; tanklara, tankerlere, mobil
tanklara ya da tank konteynerlere, tüplü gaz tankerlerine, çok bölmeli gaz
konteynerine, bir araca veya büyük veya küçük bir konteynere dökme olarak dolum
yapan işletmeleri,
g) Gaz: ADR Bölüm 2.2.2.1.2’de ifade edilen maddeleri,
ğ) Gönderen: Eşyayı taşımacıya teslim eden, alıcıyı
belirleyen ve taşıma senedini imzalayan kişiyi,
h) IMDG Kod: Tehlikeli yüklerin denizyoluyla taşınmasına
ilişkin uluslararası kodu,
ı) İstiap haddi/Taşıma kapasitesi: Bir taşıtın veya aracın
güvenle taşıyabileceği ve imalat standardında belirtilen en çok yük ağırlığı ve
hizmetli sayısını,
i) İşletme: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere,
kâr amacı bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bu Yönetmelik kapsamındaki
faaliyetlerde bulunan gerçek ve tüzel kişileri,
j) Kanun: 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununu,
k) Konteyner: Bir taşıma donanımı parçası olarak, yükleme
biçimi korunarak veya bozulmadan birden çok taşıma türüyle taşınmasına imkân
verebilen, taşıma yolunda aktarma ve istiflemeye, kolaylıkla doldurulup
boşaltılmaya, birçok kez kullanılmaya uygun ve dayanıklı malzemeden imal
edilmiş kabı,
l) Meskun mahal: İl, ilçe, kasaba, köy, toplu işyeri veya
sanayi bölgeleri gibi insanların topluca yaşadıkları alanları ve bu alanların
bitiminden 500 metreye kadar olan mesafeyi,
m) Özmal taşıt: Araç tescil belgesinde yetki belgesi sahibi
adına kayıtlı taşıtı,
n) Paketleyen: Tehlikeli maddeleri, büyük paketler ve orta
boy hacimli konteynerler de dahil olmak üzere, değişik cinsteki kaplara
yerleştiren ve gerektiğinde paketleri taşınmak üzere hazır hale getiren,
tehlikeli maddeleri paketleten ya da bu malların paketlerini, etiketlerini
değiştiren işletmeleri,
o) Patlayıcı madde: ADR Bölüm 2.2.1’de ifade edilen
maddeleri,
ö) Tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecisi: Tank
konteyner, taşınabilir tank ya da tankerlerin, adına kayıtlı olduğu ya da
bunları bir sözleşmeye dayalı olarak işleten işletmecileri,
p) Taşıma evrakı: ADR Bölüm 5.4.1’deki bilgileri içerecek
şekilde gönderen tarafından düzenlenmiş belgeyi,
r) Taşıma irsaliyesi: Taşıma faaliyetinde bulunanların,
taşınmasını üstlendikleri bir veya birden çok gönderilen ve gönderene ait aynı
taşıtta, aynı zamanda taşınan eşya veya kargo için ilgili mevzuat hükümleri
uyarınca düzenlenen belgeyi,
s) Taşımacı: Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, K1,
K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgesi sahiplerini,
ş) Taşınabilir basınçlı ekipman: Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığının 31/12/2012 tarihli ve 28514
4 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı
Ekipmanlar Yönetmeliği (2010/35/AB)’nde tanımlanan kapları,
t) Taşıt (Araç): Karayolunda tehlikeli madde taşımacılığı
yapılması amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak imal edilen en az dört
tekerlekli ve azami tasarım hızı 25 km/s’den fazla olan kamyon, kamyonet,
tanker ve bunlar tarafından çekilmesine izin verilen römorklar ile çekici
türündeki taşıtlarla çekilen yarı römork veya römork türündeki taşıtlar ile bu
amaçla özel donanımı bulunan diğer taşıtları,
u) Tehlike etiketi: Tehlikeli yük taşımacılığında kullanılan
ambalajlardaki yüklerin, sınıf, tehlike derecesi ve muhteviyatı gibi
özelliklerini ifade eden harf, rakam ve şekillerin yer aldığı etiketi,
ü) Tehlikeli madde (Tehlikeli yük): ADR Bölüm 3.2’deki
tehlikeli malların listelendiği Tablo A’da yer alan maddeleri,
v) Tehlikeli madde güvenlik danışmanı: İfa edeceği görev ve
nitelikleri ADR Bölüm 1.8.3’te belirtilen ve alması gereken eğitime istinaden
Bakanlıkça yetkilendirilmiş gerçek kişiyi,
y) Turuncu plaka: ADR Bölüm 5.3.2.2’de tanımlanan özellikteki
plakaları,
z) Tüplü gaz tankeri: Birbirine manifoltlarla bağlı ve bu
araca kalıcı olarak sabitlenmiş 450 litreden fazla kapasiteli tanklardan oluşan
bir aracı,
aa) UN numarası: ADR Bölüm 3.2’de Tablo A’da yer alan
tehlikeli maddeleri tanımlayan dört basamaklı Birleşmiş Milletler Numarasını,
bb) Yazılı talimat: ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde,
taşıyıcı tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan ve taşıma esnasında
oluşabilecek bir kaza durumunda alınacak tedbirler ile taşınan maddelerle
ilgili özelliklerin yazılı olduğu belgeyi,
cc) Yetkilendirilmiş kuruluş: TSE ISO/IEC 17020 standardına
uygun dokümantasyona sahip olduğu Bakanlıkça tespit edilen ve
yetkilendirilmesini müteakip bir yıl içerisinde yetki kapsamında TSE ISO/IEC
17020 standardına göre Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen
kuruluşu,
çç) Yükleyen: Paketli veya dökme tehlikeli maddelerin
içerisinde bulunduğu ambalaj, konteyner veya portatif tankları bir aracın içine
veya üzerine veya bir konteynerin içine yükleyen işletmeleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetlerine İlişkin Genel Kurallar
Taşımacılık faaliyetlerinde genel kurallar
MADDE 5 – (1) Tehlikeli maddeler kamuya açık karayolunda, bu
Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak ekonomik, kontrollü, seri, güvenli,
insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az olacak şekilde
taşınır.
(2) ADR Bölüm 3.2 Tablo A ve Bölüm 3.3’te belirtilen
taşınması yasaklanan tehlikeli maddeler taşınamaz.
(3) Tehlikeli maddelerin taşınmasında yer alan taraflar,
hasar ve yaralanmaları önleyebilmek ve gerekirse bunların etkisini en aza
indirebilmek için ön görülebilen risklerin yapısını ve boyutunu göz önünde
bulundurarak bu Yönetmeliğe ve ADR hükümlerine uygun tedbirleri almak
zorundadırlar.
(4) Tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınmasında; ADR Bölüm
6’da tanımlanan ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluş tarafından test edilip
UN Numarası verilerek sertifikalandırılmış olan ambalajların kullanılması
zorunludur.
(5) Tehlikeli madde taşımacılığında ADR’de tanımlanan etiket,
işaret ve turuncu plakaların kullanılması zorunludur.
Yetki belgesi sahibi olma zorunluluğu
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında taşımacılık
faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişiler, Karayolu Taşıma Yönetmeliğine
göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birine sahip
olmak zorundadırlar.
(2) Kendi faaliyetleri ile ilgili olarak özmal araçlarıyla
ticari olmayan taşıma yapacak kamu kurum ve kuruluşlarının; tehlikeli madde
taşımaları için bu Yönetmeliğe uymak kaydı ile Karayolu Taşıma Yönetmeliği
kapsamında herhangi bir yetki belgesine sahip olmaları gerekmez.
(3) Bu Yönetmelik ve ADR’ye göre tehlikeli maddelerin
karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, paketleyen,
yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank-konteyner/taşınabilir tank
işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası için Bakanlığa
başvurarak Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almaları zorunludur. Faaliyet
Belgesinin düzenlenmesine ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.
Taşıt uygunluk belgesi ve izin alma zorunluluğu
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında taşıma yapacak yetki
belgesi sahipleri ile kamu kurum ve kuruluşları, bu Yönetmeliğin ekinde yer
alan tabloda sınıfları belirtilen tehlikeli madde ve eşyaları taşıyabilmek için
söz konusu tabloda belirtilen ilgili veya yetkili mercilerden izin almak
zorundadırlar. Söz konusu izinler, izin alma tarihinden itibaren en fazla bir
yıl geçerli olacak şekilde düzenlenir.
(2) ADR Bölüm 3.2 Tablo A’da yer alan bir kısım tehlikeli
maddelerin taşınmasında kullanılacak taşıtlar (EX/II, EX/III, FL, OX, AT ve
MEMU) ADR Bölüm 9’da belirtilen hükümlere uygun olması gerekir. Söz konusu
taşıtların, Türkiye’deki ilk muayenesinde, Bakanlık veya Bakanlığın
yetkilendirdiği kurum/kuruluşça verilmiş Taşıt Uygunluk Belgesi (ADR Uygunluk
Belgesi) ile belgelendirilmesi zorunludur.
(3) Bakanlık, ADR Bölüm 9’da tanımlanan taşıtların, dönemsel
teknik muayenelerinin yapılması ve bunun sonucunda ADR Uygunluk Belgesinin
geçerlilik süresinin uzatılmasına yönelik olarak ayrı bir düzenleme yapar.
Tehlikeli mal taşımacılığı sürücü eğitim sertifikası alma
zorunluluğu
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik ve (ADR) hükümlerine uygun olarak
ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük taşımacılığı yapacak
şoförlerin, Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR
Şoför Eğitim Sertifikasına sahip olmaları zorunludur.
Tehlikeli madde taşıyan araçlarda bulundurulması gerekli olan
belgeler
MADDE 9 – (1) Tehlikeli madde taşıyan araçlarda aşağıdaki
belgelerin bulundurulması zorunludur:
a) ADR Bölüm 5.4.1’de belirtildiği şekilde düzenlenen taşıma
evrakı,
b) ADR Bölüm 8.2.2.8’de belirtildiği şekilde Tehlikeli Madde
Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5),
c) Araçta görevli her personel için resimli kimlik belgesi
(nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport),
ç) ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde, taşımacı
tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan yazılı talimat,
d) Birden fazla modla taşınan tehlikeli yükler için ADR Bölüm
5.4.5’teki Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu,
e) Taşıtlar için geçerli ADR uygunluk belgesi,
f) ADR’de tanımlanan Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 tehlikeli
yüklerin taşınmasında, bu Yönetmelik kapsamında belirlenen ilgili/yetkili
mercilerden alınmış taşıma izin belgesinin fotokopisi,
g) Tehlikeli madde taşımacılığı yapan taşıtlara ait Tehlikeli
Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası poliçesi.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetinde Yer Alan Tarafların Hak, Sorumluluk
ve Yükümlülükleri
Gönderenin yükümlülükleri
MADDE 10 – (1) Gönderen, taşınmak üzere sevk edilen malı ADR
hükümlerine uygun bir biçimde teslim etmek zorundadır. Ayrıca gönderen;
a) Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki
belgesi almış olanlarca yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin
alınmış olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak
sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamakla,
c) Taşımacıya ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde
hazırlanmış yazılı talimatı ve taşıma için gerekli olan; taşıma evrakı,
izinler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,
ç) Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını
sağlamakla,
d) Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket
etmekle,
e) Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş
tankerler, mobil tanklar, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyner, tank
konteynerler ve taşınabilir tanklar gibi araçlar ile büyük veya küçük
konteynerlerinde uygun olarak işaretlenmiş, etiketlenmiş olmasını ve boş
durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,
f) İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri
vermekle,
g) ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer yükümlülükleri yerine
getirmekle,
yükümlüdür.
Paketleyenin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) Paketleyen ADR’nin;
a) Paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuatına ve
kurallarına,
b) Paketleri taşınmaya hazırlıyorsa, paketleri işaretleme ve
etiketleme ile ilgili mevzuatına ve kurallarına,
c) 1.4.3.2’de yer alan diğer kurallarına,
uymakla yükümlüdür.
Yükleyenin yükümlülükleri
MADDE 12 – (1) Yükleyen;
a) Tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların
sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle,
b) Paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş
paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol
etmekle,
c) Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş
temizlenmemiş tehlikeli madde paketini hasar giderilene kadar yüklememekle,
ç) Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili
mevzuata ve özel kurallara uymakla,
d) Paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike
işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra
konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini
sağlamakla,
f) Paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de
göz önüne alarak, birlikte yükleme yasaklarına ve ayrıca besin ve gıda
maddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayrı tutulması kurallarına uymakla,
g) Taşınan tehlikeli madde, maddenin UN Numarası, taşımada
kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse paketleme grubu ile ilgili olarak
sürücüyü bilgilendirmekle,
ğ) ADR Bölüm 3.4’e göre sınırlı miktarda ambalajlanan
tehlikeli maddelere ilişkin muafiyetler kapsamında taşıma yapılıyorsa;
paketlerin üzerine sınırlı miktar etiketi ve UN numarasını bulundurmakla,
h) Tehlikeli maddeleri yükleyecek personelin bu konuda eğitim
almış olmasını sağlamak ve gerektiğinde bu eğitim belgelerini ibraz etmekle,
ı) Taşıtlara yükleme yaptığı sırada taşıtların yakın
çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine
izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu
özelliğe sahip giysilerle çalışmaya müsaade etmemekle,
i) Araçlara yüklenecek tehlikeli maddelerin ADR Bölüm
7.5.7’de belirtilen yükleme emniyet kurallarına göre yapılmasını sağlamakla,
j) ADR Bölüm 1.4.3.1’de yer alan hükümleri yerine getirmekle,
yükümlüdür.
Dolduranın yükümlülükleri
MADDE 13 – (1) Dolduran;
a) Dolum öncesinde, tankların ve gerekli ekipmanın teknik
olarak eksiksiz ve taşımaya uygun olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli madde taşınmasında kullanılan taşıtların,
tankların ve ekipmanın test, muayene ve kontrol sürelerinin geçerliliğini
kontrol etmekle,
c) Dolumu yapılacak tehlikeli maddelere uygun olan ve bu
hususta uygunluk belgesi bulunan tanklara dolum yapmakla,
ç) Dolum esnasında birlikte yükleme kurallarına uygun hareket
etmekle,
d) Doldurulan madde için izin verilen azami doldurma oranını
(doldurma derecesi) ve azami dolum hacim oranını geçmemekle,
e) Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin
sızdırmazlığını kontrol etmekle,
f) Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine
bulaşmadığını kontrol etmekle,
g) Tehlikeli maddeleri taşınması için hazırlarken, turuncu
ikaz levhalarının, plakaların ya da etiketlerin tank, taşıt, tank konteyner,
büyük ve küçük konteynerlerin yanı sıra tehlikeli madde paketlerinin de üzerine
kurallara uygun bir biçimde takılmasını sağlamakla,
ğ) Taşıtlara dolum yaptığı sırada, taşıtların yakın
çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine
izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu
özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
h) ADR Bölüm 1.4.3.3’te yer alan diğer hükümleri yerine
getirmekle,
yükümlüdür.
Taşımacının yükümlülükleri
MADDE 14 – (1) Taşımacı;
a) Taşınacak olan tehlikeli maddelerin taşınma aşamasında bu
Yönetmelik hükümlerine uygun olduğunu kontrol etmekle,
b) Taşıma için gerekli olan tüm belgelerin taşıtta eksiksiz
ve doğru olarak bulunmasını sağlamakla,
c) Taşıtlarda, mobil tanklarda ve yüklerde görsel olarak
belirgin sızıntı, çatlak ya da eksik ekipman olmadığını kontrol etmekle,
ç) Tanker, mobil tank, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz
konteyneri, hareketli tank ve tank konteynerlerin test, muayene ve kontrol
sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,
d) Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini
sağlamakla,
e) Tehlike etiketlerinin ve işaretlerinin taşıtların üstüne
takılmasını sağlamakla,
f) Araç sürücüsü için yazılı talimatlarda belirtilmiş olan
teçhizatların araçta bulunmasını sağlamakla,
g) Taşıma belgeleri ve beraberinde bulunması gereken
belgeleri incelemek ve taşıt, konteyner ve yükün bunlara uygun olmasını
sağlamakla,
ğ) Tankerlerin ADR’de tanımlanmış olan amaçların dışında
kullanılmasını önlemekle,
h) Sürücüye yazılı talimatları vererek okumasını ve
anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamakla,
ı) Taşınan madde ile ilgili varsa miktar sınırlamalarına
uymakla,
i) Taşınan tehlikeli maddenin özelliğine uygun ve geçerli
Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim
Sertifikasına sahip sürücüleri istihdam etmekle,
j) Yaptığı taşımalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak,
ADR hükümlerine göre hazırlanmış bir raporu kaza tarihinden itibaren en geç
otuz gün içerisinde Bakanlığa vermekle,
k) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlardan herhangi birinin
ihlal edilmiş olduğunu tespit ederse, söz konusu ihlal giderilinceye kadar
taşımayı başlatmamakla,
l) Taşıma sırasında, taşımanın güvenliğini tehlikeye sokacak
bir ihlal oluşursa, trafik güvenliği, gönderilen maddenin güvenliği ve kamu
güvenliği bakımından, taşımayı söz konusu ihlal ortadan kaldırılıncaya kadar,
derhal durdurmakla, taşımayı ancak gerekli şartlar yerine getirildiği takdirde
devam ettirmekle,
m) Yüke uygun olan tank veya konteynerlerin kullanılmasını
sağlamakla,
n) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların
yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara
içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler
bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
o) ADR Bölüm 1.4.2.2’de yer alan hükümleri yerine getirmekle,
yükümlüdür.
Taşıt sürücüsünün ve araçta bulunan diğer görevlilerin
yükümlülükleri
MADDE 15 – (1) Taşıt sürücüsü ve araçta bulunan diğer
görevliler;
a) Yangın söndürme cihazlarının kullanımı konusunda bilgi
sahibi olmakla,
b) Tehlikeli madde içeren ambalajları açmamakla,
c) Taşınabilir yanıcı aydınlatma aletleriyle ve yüzeyi metal
alaşımlı olan aletlerle taşıta binmemekle,
ç) Taşıtlara yükleme, doldurma ve boşaltma yapıldığı sırada
taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve
sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla
ve bu özelliğe sahip giysilerle çalışmamakla,
d) Yükleme, doldurma ve boşaltma sırasında zorunlu hallerin
dışında taşıtın motorunu kapalı tutmakla,
e) Tehlikeli madde yüklü taşıtı park halinde iken el frenini
çekili vaziyette bulundurmakla,
f) Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde
bulundurulması zorunlu etiket, levha ve turuncu plakaların takılmasını ve
usulüne uygun boşaltılarak temizlenmiş olan araçların üzerinden bu etiket,
levha ve turuncu plakaların çıkarılmasını sağlamakla,
g) Ambalajı hasar görmüş olan paketleri taşımamakla,
ğ) Tehlikeli madde sızıntısı olması veya böyle bir ihtimalin
bulunması durumunda, taşıma yapmamakla,
h) Tehlikeli madde yüklü veya tehlikeli maddeyi boşalttığı
halde temizlenmemiş taşıtları, doldurma ve boşaltma süresi dışında, meskûn
mahallerde park etmemekle,
ı) Karayolunun kullanımıyla ilgili yasak ve sınırlamalara
uymakla,
i) Taşıtın istiap haddine uygun yüklendiğini kontrol etmek ve
istiap haddinin üstünde yüklenmiş olan taşıtı kullanmamakla,
j) Dolumu kendisi yapıyorsa 13 üncü maddede belirtilen
yükümlülükleri üstlenmekle,
k) Tankların kullanımı, motorun çalıştırılması ve özel sınıf
veya maddelere ilişkin ek gereklilikler ile ilgili ADR hükümlerine uymakla,
l) Tehlike anında yazılı talimatlarda belirtilen tedbirleri
almakla,
m) Taşınmakta olan tehlikeli maddeler, özellikle herhangi bir
kaza veya uygunsuzluk durumunda, üçüncü kişiler için risk teşkil ediyorsa ve
söz konusu risk hemen ortadan kaldırılamıyor ise bu tehlikeli durumun
gerçekleştiği bölgeye en yakın yetkili makamlara ulaşarak gerekli olan tüm
bilgileri iletmekle veya iletilmesini sağlamakla,
n) Taşıma sırasında gerekli belgeleri ve ekipmanı yanında
bulundurmakla,
o) Tünel, tüp geçit ve köprü geçişlerinde trafiğin durması
halinde, ikaz ışıklarını yakmak, taşıtın ön ve arkasındaki taşıtlarla olan
güvenlik mesafesine dikkat etmek ve motoru kapatmakla,
ö) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış
olduğunu ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalışıyor
olduğunu kontrol etmekle,
yükümlüdürler.
Alıcının yükümlülükleri
MADDE 16 – (1) Alıcı;
a) Yükün teslim alınmasına engel bir durum olmadıkça yükün
kabulünü ertelememekle,
b) Kullanılan taşıt ve konteynerlerin boşaltıldıktan sonra
öngörülen fiziksel ve kimyasal temizlik işlemlerinin ADR hükümlerine uygun
olarak yerine getirilmesini, bu işlemlerden sonra aracın üzerindeki tehlike
işaretlerinin çıkartılmasını ve boşaltma, temizleme, zehirden arındırma gibi
işlerde diğer kişilerin hizmetlerinden yararlanıyorsa, ADR hükümlerine uygun
tedbirlerin alınmasını sağlamakla,
c) Konteyner kullanılması durumunda, ADR hükümlerinin ihlal
edildiğinin tespit edilmesi halinde, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri
taşıyıcıya teslim etmemekle,
ç) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış
olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak
çalıştığını kontrol etmekle,
d) Taşıtlardan boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın
çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine
izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu
özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
e) ADR Bölüm 1.4.2.3’te yer alan diğer hükümleri yerine
getirmekle,
yükümlüdür.
Boşaltanın yükümlülükleri
MADDE 17 – (1) Boşaltan;
a) Boşaltma öncesinde paket, konteyner, tank veya araç
bilgileri ile sevkiyat belgelerinde yer alan ilgili bilgileri karşılaştırarak
doğru yükün boşaltılacağını tespit etmekle,
b) Boşaltma öncesinde ve sırasında pakette, tankta, araçta
veya konteynerde boşaltma işlemini tehlikeye sokacak ölçüde bir tahribatın olup
olmadığını kontrol etmekle,
c) Bu maddenin (b) bendinde belirtilen olumsuz bir durumun
tespiti halinde, gerekli önlemler alınıncaya kadar boşaltma işlemine ara
vermekle,
ç) Tank, taşıt ve konteynerin boşaltılması sırasında;
1) Boşaltma işlemi esnasında tankın, taşıtın veya konteynerin
dışına bulaşan tehlikeli artıklardan arındırılmasını sağlamakla,
2) Vana ve kontrol kapaklarının güvenli bir şekilde
kapatılmasını hemen sağlamakla.
d) Taşımayı gerçekleştiren taşıt veya konteynerin ADR’de
öngörülen temizleme ve arındırma işlemlerinin yapılmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddelerin taşınmasını takiben konteynerin
tamamen boşaltılmış, temizlenmiş, arındırılmış olması durumunda, ADR Bölüm 5.3
kapsamındaki tehlike işaretlerini konteynerin üzerinden kaldırmakla,
f) Boşaltma işlemi devam ederken taşıtların yakın çevresinde
ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin
vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu
özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
g) Paket, tank, taşıt veya konteynerin boşaltılması sırasında
diğer üçüncü kişilerden hizmet alınması durumunda, bu işlemi gerçekleştiren
kişiler tarafından boşaltma öncesinde, sırasında ve sonrasında ADR gereklerine
uygun tedbirlerin alındığını kontrol etmekle,
ğ) ADR Bölüm 1.4.3.7’de yer alan hükümleri yerine getirmekle,
yükümlüdür.
Tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecisinin yükümlülükleri
MADDE 18 – (1) Tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecisi;
a) Tank-konteynerler veya taşınabilir tankların testlerinin
ve işaretlemelerinin ADR’nin ilgili hükümlerine uygunluğunu sağlamakla,
b) Tank-konteynerler veya taşınabilir tankların yapı ve
ekipmanlarının özel olarak, ADR hükümlerine uygun olmasını sağlamakla,
c) Boşaltılmış tank ya da tank konteynerlerinin kullanıma
tekrar sunulmadan, temizlenmesini ve hasarlı olmamasını sağlamakla,
ç) Gerekli belgeleri bulundurmakla ve taşımacıya vermekle,
d) ADR Bölüm 1.4.3.4’te yer alan diğer hükümleri yerine
getirmekle,
yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Muafiyet ve Özel İzin Verilecek Haller
Muafiyet ve özel izin verilecek haller
MADDE 19 – (1) Bakanlık, tehlikeli maddelerin karayoluyla
taşımacılığına ilişkin olarak aşağıda belirtilen esaslar dahilinde; ADR ve bu
Yönetmelik hükümlerinin bir kısmıyla ilgili muafiyet ve/veya özel izin
verebilir.
a) Teknik gelişmeler nedeniyle taşınmasının ADR ve bu
Yönetmelik kapsamı dışına çıkarılması gerektiğinin belgelenmesine bağlı olarak,
bir tehlikeli maddenin taşınmasının talep edilmesi,
b) Gelişmiş teknolojilerle üretilen ve tehlikeli madde
özelliği ihtiva eden yeni ürünlerin, UN numarası alma ve ADR’nin ilgili
bölümüne dâhil edilme sürecinde, güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle
taşınmasının talep edilmesi.
(2) Muafiyet veya özel izin verilebilmesi için başvuru
sahibi, güvenlik danışmanı tarafından hazırlanmış tehlikeli madde taşınması
sırasında alınması gereken güvenlik tedbirlerini içeren bir raporu ibraz etmek
zorundadır. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen durumlarda,
güvenlik danışmanı tarafından hazırlanan raporda aynı zamanda oluşabilecek
riskler de belirtilir ve muafiyet veya özel iznin neden gerekli olduğu
gerekçelerle açıklanır. Bakanlık başvuru sahibinden daha kapsamlı rapor sunmasını
isteyebilir.
(3) Bakanlık tarafından birinci fıkranın (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen bir ürün için tanınan muafiyet, en fazla beş yıl süre
ile geçerlidir. Bu beş yıllık süre içinde muafiyet tanınan ürünlerin ADR’nin
ilgili bölümlerine eklenmesi veya ilgili bölümlerinden çıkarılması gerekir.
Ancak, Bakanlık bu sürenin uzatılmasını talep edenlerden, söz konusu muafiyetin
ADR’ye eklenmesinin veya ADR’den çıkarılmasının bu süre içerisinde
sağlanamamasının haklı ve makul gerekçelerini gösteren belgelerin sunulmasına
bağlı olarak bu beş yıllık süreye ilave olarak en çok bir yıllık ek süre
verebilir.
(4) Bakanlık, kamu menfaati veya kamu güvenliğinin söz konusu
olduğu durumlarda, ilgili ve yetkili mercilerin talebi üzerine, ADR ve bu
Yönetmelik hükümleri ile ilgili olarak muafiyet veya özel izin tanıyabilir.
(5) ADR Bölüm 1.1.3, Bölüm 3.4 ve Bölüm 3.5 kapsamında
karayoluyla yapılacak tehlikeli madde taşımacılığında ADR’de belirtilen
hükümler uygulanır, ayrıca Bakanlık izni aranmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Araçlar İçin İzlenecek Güzergâhlar ve Park Yerleri
Güzergâhlar ve park yerleri
MADDE 20 – (1) Tehlikeli madde yüklü taşıtların izleyeceği
güzergâhlar ve park yerleri;
a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel Müdürlüğünce,
b) Büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanı
içerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince,
c) İl ve ilçe belediye sınırları ve mücavir alanı içerisinde
il/ilçe trafik komisyonlarınca,
ç) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca,
tespit edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Özel Kurallar
Tehlikeli maddelerin taşınmasında özel kurallar
MADDE 21 – (1) Tehlikeli madde taşımalarında ADR’nin yanı
sıra aşağıdaki hükümlere de uyulması zorunludur.
a) Patlayıcı madde ve gaz yüklü taşıtların, Türk boğazları
bölgesindeki köprü ve tüp geçitlerden geçişlerine, ilgili valiliklerce,
Karayolları Genel Müdürlüğünün görüşü dikkate alınarak belirlenen usul ve
esaslar dâhilinde izin verilir.
b) Karayolları üzerindeki tünellere ilişkin tünel
kategorilerinin, ADR’ye uygun olarak belirlenmesi ve işaretlenmesi Karayolları
Genel Müdürlüğünce yapılır. Karayolları üzerindeki tünellerden tehlikeli madde
taşıyan araçların geçişlerine ilişkin hususlar Bakanlık tarafından belirlenir.
c) Karayolu üzerindeki tünel geçişlerinde, bir taşıtta birden
fazla farklı sınıfta tehlikeli madde taşınıyor ise, bu tehlikeli maddelerden en
yüksek tünel sınırlama koduna sahip tehlikeli madde sınıfının tünel kodu
dikkate alınır.
ç) Patlayıcı madde taşıyan taşıtların otoyol, çevreyolu,
devlet yolu veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş güzergâhlar dışında
meskûn mahaller içerisinde seyretmesine izin verilmez. Bu taşıtların; meskûn
mahaller içerisindeki boşaltma noktalarına gitmesine trafik polisi veya
zabıtası nezaretinde izin verilebilir.
d) Tehlikeli madde yüklü veya bu yükleri boşaltılmış ancak
usulüne uygun şekilde temizlenmemiş taşıtların meskûn mahallerde yükleme ve
boşaltma süreleri hariç 20 nci maddede belirtilen park yerleri dışındaki
alanlara park etmeleri yasaktır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Denetim
Denetim yetkisi ve kullanımı
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetler
Bakanlık denetimine tabidir.
(2) Bakanlık yapacağı denetimleri, kendi personelinin yanı
sıra, 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesine göre bu
Yönetmelik ile yetkilendirilen kurum veya kuruluş personeli aracılığı ile de
yapar veya yaptırır.
(3) Yetkili kılınan kurum ve kuruluşlar Kanun, 655 sayılı
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname ve bu Yönetmeliğin kendilerine yüklediği görev ve
yetkileri yerine getirir ve kullanırlar.
(4) Denetimle ilgili diğer mevzuat hükümleri saklıdır.
Denetimle görevli ve yetkili kurum ve kuruluşlar
MADDE 23 – (1) Bakanlık, Valilikler (kolluk kuvvetleri),
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimleri ve Belediye
Başkanlıklarının denetimden sorumlu zabıta birimleri bu Yönetmelik kapsamındaki
tehlikeli madde taşımaları konusunda denetimle görevli ve yetkilidirler.
(2) Denetim yapmakla görevlendirilenler; Kanun, 655 sayılı
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname, bu Yönetmelik ve diğer ilgili mevzuat esaslarına göre
denetim görevlerini yerine getirmekle ve denetimler sırasında tespit ettikleri
kusur ve ihlaller için tutanak düzenlemekle yükümlüdürler.
(3) Bakanlık, uyarılmasına rağmen denetim görevini
aksatanları ilgili ve yetkili mercilere bildirir.
(4) Denetimle görevlendirilecek personelde en az lise veya
dengi okul mezunu olma şartı aranır.
(5) Bakanlık denetimlerde uygulanacak usul ve esasları ADR
Bölüm 1.8 ve ilgili AB mevzuatını dikkate alarak düzenler.
Yol kenarı denetimi
MADDE 24 – (1) Bakanlık, görev ve yetkileri kapsamında,
trafikte seyreden taşıtların kontrolleri için karayolları kenarlarında tesis
edilen sabit veya mobil denetim istasyonlarında tehlikeli madde taşıyan
taşıtların denetimini yapar. Tehlikeli madde taşıyan taşıtların denetimleri
ayrıca; 23 üncü maddede belirtilen kurumlardan karayolunda denetim yapma
yetkisi bulunan diğer kamu kurum ve kuruluşlarına mensup personel tarafından da
yapılır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Cezaların Uygulanmasına İlişkin Kurallar
Tutanakları düzenlemeye görevli ve yetkili kılınanlar
MADDE 25 – (1) İdari para cezası karar tutanağı ve ihlal
tespit tutanağı düzenlemeye yetkili ve görevli personel aşağıda belirtilmiştir:
a) Yetkilendirilmiş Bakanlık personeli,
b) Trafik polisi,
c) Trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde rütbeli
jandarma personeli,
ç) Gümrük ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarında görev
yapan Gümrük Muhafaza ve Gümrük Muayene Memurları ile bunların amirleri,
d) Belediye Başkanlıklarının denetimden sorumlu zabıtaları.
Tutanakların düzenlenmesi
MADDE 26 – (1) Kanunda, 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamede öngörülen ve bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uymayanlar
hakkında, 25 inci maddede belirtilen personel tarafından, “Karayolu Taşıma
Kanunu İdari Para Cezası Karar Tutanağı” ve/veya “655 sayılı KHK İdari Para
Cezası Karar Tutanağı” ile “İhlal Tespit Tutanağı” düzenlenir.
(2) Tutanaklar; uyarma ile ilgili olanlar için “İhlal Tespit
Tutanağı”, para cezaları için “Karayolu Taşıma Kanunu İdari Para Cezası Karar
Tutanağı” ve/veya “655 sayılı KHK İdari Para Cezası Karar Tutanağı” olmak üzere
iki şekilde düzenlenir.
Tutanak düzenleyenler ile bağlı oldukları kurum ve
kuruluşların yükümlülükleri
MADDE 27 – (1) Tutanak düzenleyenler, tutanaklarla ilgili
olarak aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdürler.
a) Tutanaklara, bağlı olduğu kurumun veya birimin adı bulunan
kaşe veya damgayı basmak veya bu kurumun veya birimin adını yazmak,
b) Tutanaklara, kendi adını, soyadını, görev unvanını ve
sicil numarasını yazarak veya bu bilgiler bulunan kaşe veya damgayı her
nüshasına basarak imza etmek,
c) Tutanakları, tebliğ yerine geçmek üzere, hakkında işlem
yapılana veya temsilcisine imza ettirmek ve bir nüshasını vermek,
ç) Tutanakları imza etmekten kaçınanlar için "imza
etmedi" kaydı koymak,
d) Zorunlu hallerde resmi ve özel kurum veya kuruluşların
sorumluları için "gıyabında" yazarak kayıt koymak,
e) Tutanakları bağlı bulunduğu kurum ve kuruluşa düzenlendiği
andan itibaren kırk sekiz saat içerisinde teslim etmek.
(2) Tutanak düzenleyenlerin bağlı olduğu kurum ve kuruluşlar;
tutanaklarla ilgili olarak aşağıdaki işlemleri yerine getirmekle yükümlüdürler.
a) İdari para cezası karar tutanakları, kararın
kesinleşmesini takip eden yedi iş günü içinde takip ve tahsil edilmek üzere
borçlunun ikametgâhının, tüzel kişilerin kanuni ikametgâhının veya iş
merkezlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi
bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine
gönderilir.
b) Tutanakların birer örneği değerlendirme için Bakanlığa
gönderilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Yaptırımlar
İdari para cezası
MADDE 28 – (1) 7 nci maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket edenlere Kanunun 26 ncı maddesinin (b) bendine göre beşyüz Türk Lirası
idari para cezası uygulanır ve söz konusu ihlal giderilinceye kadar taşıt
güvenli bir alana park ettirilir ve taşımanın devamına izin verilmez.
(2) 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (i) bendine aykırı
hareket eden taşımacıya, Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e)
bendine göre beşyüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
(3) 8 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket eden
sürücülere, Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (l) bendine göre
ikiyüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
(4) Aşağıda yer alan ihlallere, 655 sayılı KHK’nin 28 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine göre;
a) 5 inci maddenin dördüncü fıkrasına aykırı hareket eden
göndericiye, bin Türk Lirası,
b) 5 inci maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket eden
göndericiye bin Türk Lirası, taşıyıcıya beşyüz Türk Lirası ve taşıt üzerindeki
işaretleme eksiklikleri için sürücüye yüz Türk Lirası,
c) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre “Faaliyet Belgesi”
almadan faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişilere, bin Türk Lirası,
ç) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine aykırı
hareket eden göndericiye, beşyüz Türk Lirası,
d) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendine aykırı
hareket eden; gönderene ikiyüzelli Türk Lirası, taşımacıya ikiyüzelli Türk
Lirası, sürücüye elli Türk Lirası,
e) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (e) bendine aykırı
hareket eden taşımacıya bin Türk Lirası,
f) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (f) bendine aykırı
hareket eden sürücüye elli Türk Lirası,
g) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (g) bendine aykırı
hareket eden taşımacıya beşyüz Türk Lirası,
ğ) 33 üncü maddeye aykırı hareket ederek tehlikeli madde
güvenlik danışmanı çalıştırmayan işletmelere bin Türk Lirası,
idari para cezası uygulanır.
(5) Bu maddede belirtilen idari para cezaları, her takvim
yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4/11/1961 tarihli ve 213 sayılı
Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında
artırılarak uygulanır.
İdari para cezası uygulanması ve diğer yaptırımlar
MADDE 29 – (1) Eylemin başka bir suç teşkil etmesi halinde,
28 inci maddede belirtilen idari para cezası, diğer kanunlardaki suçların
takibine ve cezaların uygulanmasına, Kanunda ve bu Yönetmelikte düzenlenen
uyarma, geçici durdurma ve iptal gibi idari müeyyidelerin uygulanmasına engel
teşkil etmez.
Uyarmalar
MADDE 30 – (1) Bakanlıkça bu Yönetmelik hükümlerine aykırı
hareket ettiği tespit edilen; gönderen, taşımacı, alıcı, yükleyen, paketleyen,
boşaltan, dolduran, taşıt sürücüsü ve tank-konteyner/taşınabilir tank
işletmecilerine ilişkin olarak;
a) 10 uncu maddeye aykırı hareket eden gönderene, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
b) 11 inci maddeye aykırı hareket eden paketleyene, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
c) 12 nci maddeye aykırı hareket eden yükleyene, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
ç) 13 üncü maddeye aykırı hareket eden doldurana, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
d) 14 üncü maddeye aykırı hareket eden taşımacıya, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
e) 15 inci maddeye aykırı hareket eden sürücüye, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 2 uyarma,
f) 16 ncı maddeye aykırı hareket eden alıcıya, maddede ihlal
ettiği her bir bent için 3 uyarma,
g) 17 nci maddeye aykırı hareket eden boşaltana, maddede
ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
ğ) 18 inci maddeye aykırı hareket eden tank-konteyner/taşınabilir
tank işletmecisine, maddede ihlal ettiği her bir bent için 3 uyarma,
verilir.
(2) Uyarmaların veriliş tarihinden itibaren ilgilinin doksan
gün içerisinde Bakanlığa yazılı başvuruda bulunarak, verilen uyarmaların paraya
çevrilebilmesi için her uyarmaya yetmişdokuz Türk Lirası olmak üzere yetkili
saymanlığa ödemede bulunduğunu bildirmesi ve bunu belgelemesi halinde uyarmalar
kaldırılır. Bu doksan günlük süre içinde müracaat edilerek paraya çevrilmeyen
uyarmalar kaldırılmaz.
(3) Bu ücret, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o
yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden
değerleme oranında artırılarak uygulanır.
(4) Bu Yönetmeliğe göre kaldırılmayan uyarmaların toplam
sayısı elliye ulaşanların faaliyetleri 31 inci maddeye göre durdurulur. Yapılan
bütün faaliyet durdurma işlemleri, faaliyet durdurma işleminin ilgiliye tebliğ
tarihinden itibaren otuz gün sonra yürürlüğe girer.
Faaliyet durdurma
MADDE 31 – (1) Bu Yönetmeliğe göre verilen ve 30 uncu
maddenin ikinci fıkrasına göre kaldırılmayan uyarmaların toplam sayısı elliye
ulaşan; gönderenlerin, paketleyenlerin, yükleyenlerin, dolduranların,
boşaltanların, alıcıların ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecilerinin
faaliyetleri, Bakanlığın ilgili valiliğe yazdığı bildirimin ulaştığı tarihten
itibaren en geç yirmi gün içinde valilikçe otuz gün süreyle durdurulur.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasına göre faaliyeti
durdurulanlar, faaliyet durdurma işleminin kesinleşmesinden sonra ödemede
bulunmak istemeleri halinde, her uyarma için iki katı ücret alınarak uyarmalar
kaldırılır ve faaliyet durdurma işlemi uygulanmaz.
(3) Bu Yönetmeliğe göre verilen ve 30 uncu maddenin ikinci
fıkrasına göre kaldırılmayan uyarmaların toplam sayısı elliye ulaşan
sürücülerin ADR Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5) en geç yirmi gün içinde
Bakanlıkça otuz gün süreyle geri alınır. Bu durumdaki sürücülerin ADR Sürücü
Eğitim Sertifikasını verilen sürede Bakanlığa teslim etmemeleri halinde, söz
konusu belgeleri iptal edilir ve bir yıl geçmedikçe yenisi düzenlenmez.
ONUNCU BÖLÜM
Yetkilendirme, Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı, Eğitim ve
Uygulamadan Sorumlu Kurumlar
Yetkilendirme
MADDE 32 – (1) Bakanlık, gerektiğinde teknik ve idari
kapasite, teşkilat imkânları, hizmetin hızlı/etkin/yaygın olarak üretilmesi
ilkelerini gözeterek, Bakanlığın bu Yönetmelik kapsamında yerine getirmekle
yükümlü olduğu iş ve işlemlerin bir kısmını aşağıda belirtilen usul ve esaslar
çerçevesinde yürütmek üzere; kamu kurum/kuruluşlarını, üniversiteleri,
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar
ve Borsalar Kanunu kapsamına giren birlik ve odalar ile TÜRKAK tarafından TSE
ISO/IEC 17020 standardına göre muayene kuruluşu olarak akredite edilen ve
Bakanlık tarafından tasnif kuruluşu olarak yetkilendirilen ve
yetkilendirildikleri Birleşmiş Milletlerin ilgili örgütleri tarafından ilan
edilen kuruluşları yetkilendirebilir.
a) Yetkilendirme, düzenlenecek bir protokol/sözleşme ile
yapılır. Bu protokol/sözleşmede yetkilendirmenin konusu, süresi ve mutabakata
varılan hususlar açıkça belirtilir.
b) Yetkilendirme, yetkilendirmenin konusu ve niteliği
gözetilmek suretiyle en az 1 yıl en fazla 5 yıl süreyle yapılabilir.
Yetkilendirme, süresinin sonunda yenilenebilir.
c) Bakanlık, yetkilendirmenin konusuna, niteliğine ve
özelliğine göre aynı konuda birden fazla kamu kurum/kuruluşu, üniversite veya
muayene kuruluşunu yetkilendirebilir.
ç) Yetkilendirme kapsamında üretilecek hizmetler için
alınacak/ödenecek ücretler Bakanlık tarafından onaylanır.
d) Yetkilendirilmiş olanlar ilgili mevzuata ve Bakanlıkça
yayımlanan idari düzenlemelere uymakla yükümlüdürler. Bakanlık,
yetkilendirmenin kullanımı ile ilgili olarak gerektiğinde her türlü denetimi
yapar.
e) Yetkilendirilmiş olanların ilgili mevzuata ve Bakanlıkça
yayımlanan idari düzenlemelere uymaması halinde yapılmış olan yetkilendirme,
Bakanlık tarafından iptal edilir.
f) Yetkilendirme, Bakanlığın bu konudaki görev, sorumluluk ve
yetkisini ortadan kaldırmaz.
Tehlikeli madde güvenlik danışmanı
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri
gerçekleştiren işletmelerin, ADR Bölüm 1.8.3’te yer alan hükümlere göre
tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya tehlikeli madde
güvenlik danışmanından hizmet alması zorunludur. Tehlikeli madde güvenlik
danışmanı eğitimi, sınavı, yetkilendirilmesi, görev, yetki ve sorumlulukları
ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir.
Eğitim
MADDE 34 – (1) Tehlikeli maddelerin taşınması için gerekli
olan eğitimler, 3/9/2004 tarihli ve 25572 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliği ile
Bakanlıkça belirlenen mevzuat kapsamında gerçekleştirilir.
Uygulamadan sorumlu kurumlar ve sorumlu oldukları alanlar
MADDE 35 – (1) ADR’de yer alan ancak Bakanlık dışında diğer
kamu kurum ve kuruluşların görev, yetki ve sorumluluk alanında olan tehlikeli
maddelerle ilgili olarak düzenlemeden veya uygulamadan sorumlu diğer kurumlar,
ilgili tarafların görüşleri alındıktan sonra Bakanlıkça belirlenir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Tehlikeli maddelerin taşınmasında sigorta yaptırma
zorunluluğu
MADDE 36 – (1) Yetki belgesi sahipleri tehlikeli madde
taşıyan taşıtlarına, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali
Sorumluluk Sigortası yaptırmak zorundadır.
Sigortasız taşıma yapılamayacağı
MADDE 37 – (1) Taşıt belgelerinde kayıtlı özmal ve sözleşmeli
tüm taşıtlar için Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortası yaptırmayan yetki belgesi sahipleri, tehlikeli madde taşımacılığı
yapamaz.
(2) Denetimler sırasında birinci fıkrada belirtilen
sigortanın yapılmadığı tespit edilirse, taşımanın başlamış olması halinde,
taşımanın devamına en yakın yerleşim noktasına kadar izin verilir.
Güncelleme
MADDE 38 – (1) Bu Yönetmelik, başta ADR’nin son ekleri olmak
üzere ilgili uluslararası anlaşmalar ve standartlardaki değişmeler dikkate
alınarak güncel tutulur.
İstatistik
MADDE 39 – (1) Bakanlık, tehlikeli madde taşımacılık
faaliyetlerinin genel seyrinin tespiti ve politika oluşturulması bakımından bu
faaliyetlere ilişkin istatistikler oluşturur.
(2) Taşımacılık yetki belgesi sahipleri, faaliyet raporlarını
Bakanlıkça belirlenen usule göre göndermek zorundadır.
Uzaktan takip
MADDE 40 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki tehlikeli
maddelerin, insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden
güvenli ve emniyetli bir şekilde karayoluyla taşınmasını sağlamak ve bu
taşıtların karışabileceği muhtemel kazalara erken müdahale edebilmek, patlayıcı
madde trafiğini takip edebilmek ve patlayıcının kaçağa çıkarılmasını önlemek
amacıyla, gerektiğinde uzaktan takip sisteminin kullanılması zorunlu
kılınabilir.
Diğer hükümler
MADDE 41 – (1) Tehlikeli madde taşıyan bir karayolu
taşıtının, taşıma zinciri içinde kalkış ve varış noktaları arasında denizyolu,
iç suyolu veya demir yolunu kullanması halinde; taşımacı kısmen kullandığı bu
diğer taşıma türlerinin kullanımı esnasında o türe ait tehlikeli madde
taşımacılığı mevzuatına uymak zorundadır.
Uygunluk Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtlar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) ADR Bölüm 3.2 Tablo A’da yer alan
tehlikeli maddelerin yurt içindeki taşınmasında kullanılan ve bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli ve Taşıt Uygunluk
Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtlardan;
a) 2006-2013 model taşıtlar 31/12/2014 tarihine kadar,
b) 1996-2005 model taşıtlar 31/12/2015 tarihine kadar,
c) 1986-1995 model taşıtlar 31/12/2016 tarihine kadar,
ç) 1985 model ve öncesi taşıtlar 31/12/2017 tarihine kadar,
Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre Bakanlıktan
veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan taşıt uygunluk belgesini almak
zorundadırlar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen takvime uygun olarak taşıt
uygunluk belgesi almayan taşıtlara 28 inci maddenin dördüncü fıkrasının (e)
bendine göre idari para cezası uygulanır.
Mevcut taşınabilir basınçlı ekipmanlar
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten önce ilgili mevzuata göre imal edilmiş olan ve ADR Bölüm 3.2 Tablo
A’da yer alan Sınıf 2 gazların karayoluyla taşınmasında kullanılan taşınabilir
basınçlı ekipmanların, dönemsel muayeneleri, ara muayene ve istisnai kontrollerinin
ilgili mevzuata uygun bir şekilde ve ilgili mevzuatta tanımlanan yetkili
kişilerce yapılması ve bu kontrol ve denetimlere göre elverişli olması halinde
bunların kullanımlarına müsaade edilir.
Faaliyet belgesinin aranması
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) 6 ncı maddenin 3 üçüncü fıkrasında yer
alan gerçek veya tüzel kişilerden Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi 1/9/2014
tarihine kadar aranmaz. Bu tarihten sonra Faaliyet Belgesi olmayanların
faaliyetlerine müsaade edilmez.
Tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etme
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) 33 üncü maddede yer alan tehlikeli madde
güvenlik danışmanı istihdam etme veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından
hizmet alma zorunluluğu 1/9/2014 tarihine kadar aranmaz.
Tünel kategorilerinin belirlenmesi ve işaretlenmesi
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Karayolları Genel Müdürlüğünce,
karayolları üzerindeki tünellere ilişkin tünel kategorilerinin ADR’ye uygun
olarak belirlenmesi ve işaretlenmesi 31/12/2014 tarihine kadar tamamlanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 42 – (1) 31/3/2007 tarihli ve 26479 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında
Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmelik 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür.