Kanuna göre, belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması
ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda,
tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep
edilemeyecek. Bu hesap, kredinin ödenmesi ile kapanacak. Ancak, açılan hesap
üzerinden başka işlemler yapılması ve tüketicinin hesabın kapatılmasına yönelik
talebi olmaması durumunda hesap kapatılmayacak. Tüketicinin açık talimatı
olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili mevduat
sözleşmesi yapılamayacak.
Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim
altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorunda olacak. Bu
hükme aykırı hareket edenlere bu aykırılığın giderilmesi için bir ay süre
verilecek. Bu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi halinde, kart çıkaran
kuruluşlara 5 milyon lira ceza verilecek.
Sözleşme öncesi bilgilendirme,
sözleşmenin zorunlu içeriği,
kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile kredi verenin hak ve
yükümlülükleri, cayma hakkı, erken ödeme, efektif yıllık faizin hesaplanması,
tüketici kredilerine ilişkin reklamların zorunlu içeriği, fesih hakkının
kullanılması, temerrüt, kredinin devri, bağlı kredi ile diğer hususlara ilişkin
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.
Konut finansmanı sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmayacak.
Geçerli bir sözleşme yapmamış olan konut finansmanı kuruluşu, sonradan
sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri
süremeyecek. Konut finansmanı kuruluşları, tüketiciye, konut finansmanı
sözleşmesinin koşullarını içeren sözleşme öncesi bilgi formunu, sözleşmenin
kurulmasından makul bir süre önce vermek zorunda olacak.
Tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda konut finansmanı
kuruluşu, kalan borcun tamamının ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu
hak ancak konut finansmanı kuruluşunun bütün edimlerini ifa etmiş olması ve
tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksiti ödemede temerrüde düşmesi
halinde kullanılabilecek. Konut finansmanı kuruluşunun bu hakkını
kullanabilmesi için tüketiciye en az 30 gün süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekecek. Muaccel kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz, komisyon
ve benzeri masraflar dikkate alınmayacak. Finansal kiralama işlemlerinde,
muacceliyet uyarısında verilen süre içerisinde tüketicinin edimini yerine
getirmemesi halinde, bu sürenin sona ermesini takiben konut finansmanı kuruluşu
kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere konut finansmanı
sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla yükümlü
olacak.
Konut finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için kıymet takdiri yaptıracak.
Takdir edilen kıymet, satıştan en az on işgünü önce tüketiciye bildirilecek.
Konut finansmanı kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir
tacir gibi davranmak suretiyle konutun satışını gerçekleştirecek. Konutun
satışından elde edilen bedelin, kalan borcu aşması halinde aşan kısım
tüketiciye derhal ödenecek.
Konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu, konutun teslim edilmemesi durumunda,
satış sözleşmesinde ya da bağlı kredi sözleşmelerinde belirtilen konut teslim
tarihinden itibaren kullanılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere 2 yıl
olacak. Konutun teslim edilmesi durumunda, konutun teslim edildiği tarihten itibaren
kullanılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere aynı süre esas alınacak.
Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin ipotek finansmanı
kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya ipotek teminatlı menkul kıymet
teminat havuzlarına devralması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı
kuruluşunun sorumluluğu devam edecek. Krediyi devralan kuruluş bu madde
kapsamında sorumlu olmayacak.
Sözleşmede belirtilmek suretiyle, konut finansmanına yönelik kredilerde ve finansal
kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit veya değişken olarak ya da aynı kredi
için her iki yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilecek.
Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmenin kurulduğu tarihte
belirlenen oran, tarafların rızası dışında değiştirilemeyecek. Oranın değişken
olarak belirlenmesi halinde ise, başlangıçta sözleşmede belirlenen oran,
dönemsel geri ödeme tutarı başlangıçta sözleşmede belirlenen azami dönemsel
geri ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve sözleşmede belirlenecek yurtiçinde
veya yurtdışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz
alınarak değiştirilebilecek. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde bu
yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi şart
olacak. Bu amaçlarla kullanılabilecek referans faizler ve endeksler Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenecek.
Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabileceği
gibi, konut finansmanı borcunun tamamını erken ödeyebilecek. Bu hallerde, konut
finansmanı kuruluşu, erken ödenen miktara göre gerekli faiz ve diğer maliyet
unsurlarına ilişkin indirim yapmakla yükümlü olacak.
Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek
suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda,
konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme tazminatı talep
edilebilecek.
Erken ödeme tazminatı gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici
tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın, kalan vade sayısı
36'yı aşmayan kredilerde yüzde birini, vade sayısı 36 ayı aşan kredilerde ise
yüzde 2'yi geçemeyecek.
Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi
olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılmayacak.
Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi halinde, istediği sigorta şirketinden
sağladığı teminat konut finansmanı kuruluşu tarafından kabul edilmek zorunda
olacak. Bu sigortanın kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç
tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekecek.
Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece
kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin
herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyecek. Bu hesap,
kredinin ödenmesi ile kapatılacak. Ancak açılan hesap üzerinden başka işlemler
yapılması ve tüketicinin hesabın kapatılmasına yönelik talebi olmaması
durumunda hesap kapatılmayacak.
Tüketicinin açık talimatı olmaksızın konut finansmanı sözleşmesi ile ilişkili
bir kredili mevduat sözleşmesi yapılmayacak.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen kanuna göre, ticari reklamların Reklam
Kurulu'nca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına
uygun, doğru ve dürüst olmaları esas alınacak. Tüketiciyi aldatıcı veya onun
tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini
tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu
sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici
ticari reklam yapılamayacak.
Reklam olduğu açıkça belirtilmeden yayınlarda, mal ya da hizmetlere ilişkin
isim, marka, logolarla işletme adlarının reklam amacıyla yer alması ve tanıtıcı
mahiyette sunulması, örtülü reklam olarak kabul edilecek. Her türlü iletişim
aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasak olacak.
Aynı ihtiyaçları karşılayan rakip mal ya da hizmetlerin karşılaştırmalı reklamı
yapılabilecek. Reklam verenler ticari reklamlarında yer alan
iddiaların doğruluğunu ispatla yükümlü olacak. Reklam ajansları ve
mecra kuruluşları da bu hükümlere uymakla yükümlü olacak.
Bir ticari uygulama, ulaştığı ortalama tüketicinin mal ya da hizmete ilişkin
ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozması haksız kabul edilme nedeni
olacak.
Ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme, haksız ticari
uygulamalara karşı tüketiciyi korumak üzere Reklam Kurulu oluşturulacak.
Denetim yapma yetkisine sahip olacak Kurul, denetim sonucuna durdurma,
düzeltme, idari para cezası ya da üç aya kadar tedbiren durdurma cezası
uygulayabilecek. Kurul üyeleri ilgili Bakanlıklar, akademisyenler ve sivil
toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşacak. Kurul kararları,
Bakanlıkça açıklanacak.
Tüketici sorunlarının ve ihtiyaçlarının belirlenmesi ile çıkarlarının
korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak ve kanunun görüşleri
öncelikle ele almak ve ilgili mercilere iletmek amacıyla yılda en az bir kez
Bakanlığın koordinatörlüğünde Tüketici Konseyi toplanacak.
Reklam politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak çağdaş
iletişim uygulamalarını takip etmek, reklam sektörünün ve reklam denetim
işlevinin geliştirilmesine yönelik araştırma ve çalışmalar yapmak, bu alanda
görüş ve önerilerde bulunmak amacıyla yılda en az bir kez Bakanlığın
koordinatörlüğünde Reklam Konseyi toplanacak.
Bakanlık, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek
uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde ve belirlenen ilçe
merkezlerinde en az bir tüketici hakem heyeti oluşturacak. Heyetin başkanlığını
illerde ticaret il müdürü, ilçelerde kaymakamlar yapacak.
Raportörler tüketici hakem heyetlerinde istihdam edilebilecek.
Değeri 2 bin liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem
heyetlerine, 3 bin lira altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem
heyetlerine; büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 2 bin lira ile 3 bin
lira arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu
olacak. Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine
başvuru yapılamayacak.
Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren
15 gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine
itiraz edebilecek. Bu durumda tüketici mahkemesinin vereceği karar kesin
olacak.
Tüketicileri ilgilendiren davalarda davacı,
verilen kararların yayınlanmasını talep edebilecek. Talebin mahkemece kabul
edilmesi halinde bu karar, masrafları davalıdan alınmak üzere ülke düzeyinde
yayımlanan gazetelerin en az üçünde ilan edilecek.
Tüketici mahkemelerince verilen kesinleşmiş kararlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim
Sistemi üzerinden Bakanlığa iletilecek.
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun tespiti, üretiminin veya
satışının durdurulması, ayıbın ortadan kaldırılması ve satış amacıyla elinde
bulunduranlardan toplatılması için Bakanlık, tüketiciler ya da tüketici
örgütleri dava açabilecek.
Satışa sunulan seri malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi
halinde, mahkeme ayıbın niteliğine göre malın satışını geçici olarak durdurma
ya da ayıbı giderme kararları verebilecek. Üretici veya ithalatçı, mahkeme
kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde malın ayıbını ortadan
kaldırmakla yükümlüdür. Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkansız olması
halinde mal, üretici ya da ithalatçı tarafından toplanacak.
Kanundaki hükümlere aykırı davrananlara 200 bin liraya kadar ceza uygulanacak.
Reklam ihlali, yerel düzeyde yayın televizyon kanalı aracılığı ile
gerçekleşmişse ise 10 bin lira, ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı
aracılığı ile gerçekleşmişse 200 bin lira, yerel radyo kanalı aracılığı ile
gerçekleşmişse 5 bin lira, ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı
ile gerçekleşmişse 50 bin lira, internet aracılığı ile gerçekleşmişse 50 bin
lira, kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmişse 25 bin lira idari para cezası
verilecek. Reklam Kurulu, ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi halinde bu
cezaları on katına kadar uygulayabilecek. Denetim ve gözetim görevlerinin
yerine getirilmesini engelleyen kişi, bir yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılacak.
Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk, görünüm,
ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve
bu nedenle tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından, gıda ürünleriyle
karıştırılarak ağza alınması, emilmesi ya da yutulması halinde boğulma,
zehirlenme ya da sindirim sisteminde delinmeye, tıkanmaya yol açabilecek
ürünlerin üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasak olacak.
Yiyecek taklidi ürünleri satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi
zararlar nedeniyle dava açma hakları saklı olacak.
Gıda ürünü olmamalarına rağmen geleneksel el sanatı ürünü olarak gıda ürünü
şeklinde üretilen ve sağlığa zarar vermeyen ürünler üzerinde uyarı işareti ve
yazısı bulunması şartıyla bu hükmün dışında tutulacak.
Tüketici, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin
tüketici kredisi sözleşmesinden 14 gün içinde, taksitle satış sözleşmesinden de
7 gün içinde cayabilecek. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen kanuna göre,
yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen sözleşmeler ile bilgilendirmeler en az 12
punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir
şekilde düzenlenecek ve bunların bir nüshası kağıt üzerinde veya kalıcı veri
saklayıcısı ile tüketiciye verilecek.
Sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının olmaması durumunda,
eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemeyecek. Bu eksiklik sözleşmeyi
düzenleyen tarafından derhal giderilecek. Sözleşmede öngörülen koşullar,
sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemeyecek. Bankalar,
tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar
tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz
dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara
ilişkin usul ve esaslar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın görüşü alınarak,
tüketiciyi koruyacak şekilde, kanunun ruhuna uygun olarak BDDK tarafından
belirlenecek.
Sözleşmelere istinaden tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa
ilişkin bilgiler tüketiciye verilecek. Uzaktan iletişim aracıyla kurulan
sözleşmelerde de, bilgiler bu araca uygun şekilde verilecek. Bilgilerin
tüketiciye verildiğinin ispatı sözleşmeyi düzenleyene ait olacak. Tüketicinin
yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı
ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilecek.
Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden
geçersiz olacak.
Tüketici işlemlerinde, tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi
teminatlar, her ne isim altında olursa olsun adi kefalet, tüketicinin
alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda
aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılacak. Temerrüt hali de dahil olmak
üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmayacak. Kanun tüm
düzenlemeler yönünde katılım bankalarını kapsayacak. Uygulamada, kar payı esas
alınacak. -Haksız şartlar hükümsüz sayılacak Tüketiciyle akdedilen
sözleşmelerde yer alan haksız şartlar hükümsüz olacak. Sözleşmenin haksız
şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini koruyacak. Sözleşmede yer alan bir
hükmün açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok anlama gelmesi halinde, bu
hüküm, tüketicinin lehine yorumlanacak.
Faaliyetlerini, kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle
yürütmekte olan kişi veya kuruluşların hazırladıkları sözleşmelere de bu madde
hükümleri uygulanacak. Vitrinde, rafta, elektronik ortamda veya açıkça
görülebilir herhangi bir yerde teşhir edilen malın, satılık olmadığı belirtilen
bir ibareye yer verilmedikçe satışından kaçınılamayacak. Ticari veya mesleki
amaçlarla hareket edenler; aksine bir teamül, ticari örf veya adet ya da haklı
bir sebep yoksa, bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin, kendisi tarafından
belirlenen miktar, sayı, ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin
satın alınması şartına bağlayamayacak.
Sipariş edilmeyen malların gönderilmesi ya da hizmetlerin sunulması durumunda,
tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri sürülemeyecek. Bu hallerde, tüketicinin
sessiz kalması ya da mal veya hizmeti kullanmış olması, sözleşmenin kurulmasına
yönelik kabul beyanı olarak yorumlanamayacak. Tüketicinin malı geri göndermek
veya muhafaza etmek gibi bir yükümlülüğü olmayacak. Ayıplı mallar ve ispat
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve
ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan,
satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe
aykırı olan, muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin
makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki
veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı olarak kabul edilecek.
Sözleşmeye konu olan malın, sözleşmede kararlaştırılan süre içerisinde teslim
edilmemesi veya montajının satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında
gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı
olarak değerlendirilecek. Malın montajının tüketici tarafından yapılmasının öngörüldüğü
hallerde, montaj talimatındaki yanlışlık veya eksiklik nedeniyle montaj hatalı
yapılmışsa, sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olacak. Teslim tarihinden itibaren
6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilecek.
Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya ait olacak. Bu karine,
malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyorsa uygulanmayacak. Satışa sunulacak
ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, üretici, ithalatçı veya satıcı tarafından
tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde malın ayıbına ilişkin açıklayıcı
bilgiyi içeren bir etiket konulacak. Teknik düzenlemesine uygun olmayan ürünler
hiçbir şekilde piyasaya arz edilemeyecek.
Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, satılanı geri vermeye
hazır olduğunu bildirerek, sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında
satış bedelinden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde,
bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını
isteme, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme haklarından
birini kullanabilecek.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici
veya ithalatçıya karşı da kullanılabilecek. Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız
misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde
getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında
bedelden indirim haklarından birini kullanabilecek. Ücretsiz onarım veya malın
ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu
talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami 30
işgünü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise 60 işgünü içerisinde yerine
getirilecek. Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim
hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan
indirim tutarı iade edilecek. Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya
çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça
karşılanacak. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Türk Borçlar
Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilecek.
Zamanaşımı Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre
belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya
çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren 2 yıllık
zamanaşımına tabi olacak. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda
taşınmazın teslim tarihinden itibaren 5 yıl olarak uygulanacak. ikinci el
satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu 1 yıldan, konut veya tatil
amaçlı taşınmaz mallarda ise 3 yıldan az olamayacak. Ayıp, ağır kusur ya da
hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmayacak. -Ayıplı hizmet
Hizmetin ayıplı ifa edildiği durumlarda tüketici, hizmetin yeniden görülmesi,
hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedelden
indirim veya sözleşmeden dönme haklarından birini sağlayıcıya karşı
kullanabilecek. Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm
masraflar sağlayıcı tarafından karşılanacak. Tüketici, bu seçimlik haklarından
biri ile birlikte Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep
edebilecek. Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin sağlayıcı için
orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici bu hakları
kullanamayacak. Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden
indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden
indirim yapılan tutar, tüketiciye iade edilecek.
Ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin seçildiği hallerde, hizmetin
niteliği ve tüketicinin bu hizmetten yararlanma amacı dikkate alındığında,
makul sayılabilecek bir süre içinde ve tüketici için ciddi sorunlar
doğurmayacak şekilde bu talep sağlayıcı tarafından yerine getirilecek. Bu süre
talebin sağlayıcıya yöneltilmesinden itibaren 30 işgününü geçemeyecek. Aksi
takdirde tüketici diğer seçimlik haklarını kullanabilecek. -Taksitle satış ve
cayma hakkı Taksitle satış sözleşmesi yazılı olarak yapılmadıkça geçerli
olmayacak. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan
sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri
süremeyecek. Tüketici, 7 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve
cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayabilecek. Cayma
hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya
yöneltilmiş olması yeterli olacak. Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda
tüketicinin bilgilendirildiğini ispat edecek. Satıcı cayma süresi içinde malı
tüketiciye teslim etmişse tüketici, malı ancak olağan bir gözden geçirmenin
gerektirdiği ölçüde kullanabilecek, aksi takdirde tüketici cayma hakkını
kullanamayacak. Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile
hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde de tüketici cayma hakkını
kullanamayacak. Tüketicinin, satıcıyı bulduğu finansal kiralama işlemlerinde
cayma hakkı kullanılamayacak.
Temerrüt Taksitle satış sözleşmelerinde tüketicinin taksitleri ödemede
temerrüde düşmesi durumunda, satıcı veya sağlayıcı, kalan borcun tümünün
ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak satıcı veya
sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması, tüketicinin de kalan borcun en
az 10'da birini oluşturan ve birbirini izleyen en az 2 taksidi veya kalan
borcun en az 4'te birini oluşturan bir taksidi ödemede temerrüde düşmesi
halinde kullanılabilecek. Satıcı veya sağlayıcı bu hakkı kullanabilmesi için
tüketiciye en az 30 gün süre vererek muacceliyet uyarısında bulunacak. Muaccel
kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz, komisyon ve benzeri masraflar dikkate
alınmayacak. Tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi
vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilecek. Her
iki durumda da satıcı veya sağlayıcı, faiz veya komisyon aldığı durumlarda
ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapacak. Tüketicinin
taşınır bir malın satış bedelini önceden kısım kısım ödemeyi, satıcının da
bedelin tamamen ödenmesinden sonra satılanı tüketiciye teslim etmeyi
üstlendikleri ve ödeme süresi 1 yıldan daha uzun veya belirsiz olan sözleşmeler
hakkında Türk Borçlar Kanunu'nun ön ödemeli taksitle satış hükümleri
uygulanacak.
Kredi kartı sözleşmeleri, faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında, ödemenin
3 aydan daha uzun süre ertelenmesi veya benzer şekilde taksitle ödeme imkanı
sağlanması halinde tüketici kredisi sözleşmesi olarak değerlendirilecek. Ancak
bu durumda uygulanacak faiz oranı kredi kartı sözleşmesi uyarınca belirlenen
orandan fazla olamayacak. Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe
göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden
cayabilecek. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi
içinde kredi verene yöneltilmiş olması yeterli olacak. Kredi veren, cayma hakkı
konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlü olacak. Cayma
hakkını kullanan tüketicinin krediden faydalandığı hallerde, tüketici,
anaparayı ve kredinin kullanıldığı tarihten anaparanın geri ödendiği tarihe
kadar olan sürede tahakkuk eden faizi en geç cayma bildirimini kredi verene
göndermesinden sonra 30 gün içinde geri ödeyecek. Bu süre içinde ödeme
yapılmaması halinde tüketici kredisinden cayılmamış sayılacak. Faiz, akdi faiz
oranına göre hesaplanacak. Tüketiciden, hesaplanan akdi faiz ve bir kamu kurum
veya kuruluşuna veya üçüncü kişilere ödenmiş bedel talep edilemeyecek. Faiz
oranı Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde faiz oranı sabit olacak.
Sözleşmenin kurulduğu tarihte belirlenen bu oran tüketici aleyhine
değiştirilemeyecek.
Tüketici kredisi sözleşmelerinde, akdi faiz, efektif yıllık faiz veya kredinin
toplam maliyetinin yer almaması durumunda, kredi tutarı faizsiz olarak sözleşme
süresinin sonuna kadar kullanılacak. Efektif faiz oranı, olduğundan düşük
gösterilmişse, kredinin toplam maliyetinin hesaplanmasında esas alınacak akdi
faiz oranı, düşük gösterilen efektif faiz oranına uyacak şekilde yeniden
belirlenecek. Bu hallerde ödeme planı, yapılan değişikliklere göre yeniden
düzenlenecek. Belirli süreli kredi sözleşmesinin şartları, tüketici aleyhine
değiştirilemeyecek. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranında
değişiklik yapılması halinde, bu değişiklik, yürürlüğe girmesinden 30 gün önce,
tüketiciye kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı
olarak bildirilecek. Bu bildirimde, yeni faiz oranının yürürlüğe girmesinden
sonra yapılacak ödemelerin tutarı, sayısı ile aralıklarının değişmesine ilişkin
ayrıntılara yer verilecek. Faiz oranının artırılması halinde, yeni faiz oranı
geriye dönük olarak uygulanamayacak. Tüketici, bildirim tarihinden itibaren en
geç 60 gün içinde borcun tamamım ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği
takdirde faiz artışından etkilenmeyecek.
Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabilecek
veya kredi borcunun tamamını erken ödeyebilecek. Bu hallerde kredi veren, erken
ödenen miktara göre gerekli faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirim
yapacak. Belirli süreli kredinin erken ödenmesi durumunda kredi veren erken
ödeme tazminatı talep edebilecek. Bu tazminat, erken ödeme ile kredi
sözleşmesinin sona erme tarihi arasındaki sürenin 1 yılı aşmaması durumunda
erken ödenen kredi tutarının binde beşini, bir yılı aşması halinde ise erken
ödenen kredi tutarının yüzde birini aşmayacak. Erken ödeme tazminatı,
tüketicinin erken ödemesi ile kredi sözleşmesinin sona erme tarihi arasındaki
dönemde ödemesi öngörülen faizin tutarını da aşmayacak. Bir kredi ödeme garantisi
sağlamayı amaçlayan sigorta sözleşmesi kapsamında yapılan erken ödemeler,
kredili mevduat sözleşmesi kapsamında yapılan erken ödemeler, erken ödeme
tutarının 12 ay için 20 bin lirasını aşmaması durumunda yapılan erken
ödemeler" durumlarında, erken ödeme tazminatı talep edilemeyecek.
Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi
olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamayacak. Tüketicinin sigorta
yaptırmak istemesi halinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat kredi
veren tarafından kabul edilecek.
Tüketicinin mal veya hizmet tedarikine ilişkin sözleşmeden cayması ve buna
ilişkin bildirimin cayma süresi içerisinde ayrıca kredi verene de yöneltilmesi
halinde, bağlı kredi sözleşmesi de herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme
yükümlülüğü olmaksızın sona erecek. Bağlı kredilerde, mal veya hizmet hiç ya da
gereği gibi teslim veya ifa edilmezse satıcı, sağlayıcı ve kredi veren,
tüketicinin satış sözleşmesinden dönme veya bedelden indirim hakkını kullanması
halinde müteselsilen sorumlu olacak. Tüketicinin bedelden indirim hakkını
kullanması halinde bağlı kredi de bu oranda indirilecek ve ödeme planı buna
göre değiştirilecek. Tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını kullanması halinde,
o güne kadar yapmış olduğu ödemenin iadesi hususunda satıcı, sağlayıcı ve kredi
veren müteselsilen sorumlu olacak. Ancak, kredi verenin sorumluluğu, malın
teslim veya hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren, kullanılan kredi miktarı
ile sınırlı olmak üzere bir yıl olacak.
Kanuna göre, ön ödemeli konut satış sözleşmesinde, tüketicilere
sözleşmenin kurulmasından en az bir gün önce, Bakanlıkça belirlenen hususları
içeren ön bilgilendirme formu verilmek zorunda olacak.
Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi
yapılamayacak.
Ön ödemeli konut satışının tapu siciline tescil edilmesi, satış vaadi
sözleşmesinin ise noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunlu olacak. Aksi
halde satıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak
şekilde ileri süremeyecek. Satıcı, geçerli bir sözleşme yapılmış olmadıkça
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç
altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemeyecek.
Bakanlıkça belirlenen büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcının ön ödemeli
konut satışına başlamadan önce; bina tamamlama sigortası yaptırması veya
Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunlu olacak.
Bina tamamlama sigortası kapsamında sağlanan tazminat, teminat ve benzeri
güvenceler, iflas veya tasfiye masasına dahil edilemeyecek, haciz edilemeyecek,
üzerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz konulamayacak. Hükmün uygulamayan
satıcılara önce bir aylık süre verilecek. Söz konusu şartların yerine getirilmemesi
halinde satıcıya 500 bin lira ceza verilecek. Aynı uygulama ve yaptırım devre
tatil taşınmazları için de geçerli olacak.
Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart
ödemeksizin ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayabilecek.
Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden
itibaren 36 ayı geçemeyecek.
Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin
herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı olacak. Sözleşmeden dönülmesi
durumunda satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan
vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme
bedelinin yüzde ikisine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilecek.
Satıcı, yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmezse tüketiciden
herhangi bir bedel talep edemeyecek.
Tüketicinin ölmesi veya kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması
sebebiyle ön ödemeleri yapamayacak duruma düşmesi ya da sözleşmenin yerine
olağan koşullarla yapılacak bir taksitle satış sözleşmesinin konulmasına
ilişkin önerisinin satıcı tarafından kabul edilmemesi yüzünden sözleşmeden
dönülmesi hallerinde, tüketiciden herhangi bir bedel talep edilemeyecek.
İşyeri dışında (kapıdan satışlar) kurulan sözleşmeler, Bakanlık tarafından
yetkilendirilmiş satıcı veya sağlayıcı tarafından kurulacak.
Tüketicinin, işyeri dışında kurulan sözleşme ya da buna karşılık gelen herhangi
bir öneri ile bağlanmadan önce açık ve anlaşılır şekilde bilgilendirecek.
Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya ait
olacak. İşyeri dışında kurulan sözleşmeler yazılı olarak kurulmadıkça geçerli
olmayacak. Geçerli bir sözleşme kurmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan
sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri
süremeyecek.
Satıcı veya sağlayıcı; tüketicinin kendi el yazısı ile sözleşme tarihini
yazmasını ve sözleşmeyi imzalamasını sağlamak, sözleşmenin bir nüshasını
tüketiciye vermek ve mal veya
hizmeti tüketiciye sunmakla yükümlü olacak.
Sözleşmenin tüketiciye teslim edildiğinin ve mal veya hizmetin sunulduğunun
ispatı satıcı veya sağlayıcıya ait olacak.
Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart
ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olacak. Cayma süresi
içerisinde satıcı veya sağlayıcı sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç
altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemeyecek.
Tüketici, cayma süresi içerisinde malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen
değişiklik ve bozulmalardan sorumlu olmayacak.
Satıcı veya sağlayıcının bu maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket
etmesi veya tüketiciyi cayma hakkı konusunda
gerektiği şekilde bilgilendirmemesi durumunda, tüketici cayma hakkını kullanmak
için 14 günlük süreyle bağlı olmayacak.
İletişim araçlarıyla kurulan mesafeli sözleşmelerde, tüketici, açık ve
anlaşılır şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilecek. Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat
yükü satıcı veya sağlayıcıya ait olacak.
Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı andan
itibaren taahhüt edilen süre içerisinde yerine getirecek. Bu süre her halükarda
30 günü geçemeyecek. Satıcı veya sağlayıcının bu süre içerisinde edimini yerine
getirmemesi durumunda tüketici sözleşmeyi feshedebilecek.
Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart
ödemeksizin, devre mülk hakkı sağlayan sözleşmeler hariç, sözleşmeden cayma
hakkına sahip olacak.
Oluşturdukları sistem çerçevesinde, uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya
kullandırmak suretiyle, satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme
kurulmasına aracılık edenler, satıcı ya da sağlayıcı ile yapılan işlemlere
ilişkin kayıtları tutmakla yükümlü olacak ve talep edildiğinde bunları
tüketiciye verecek. Aracılık edenler, satıcı ya da sağlayıcı ile yaptıkları
sözleşmeye aykırı fiillerden dolayı sorumlu olacak.
Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli
sözleşmelerde, tüketici, sözleşmenin kurulmasına ilişkin iradesini
açıklamadan önce, cayma hakkı, tüketicinin kabul beyanı vermesi halinde
yükümlülük altına gireceği ve
ayrıntıları açık, anlaşılır ve kullanılan iletişim araçlarına uygun bir
şekilde bilgilendirilecek. Bu bilgilendirmenin ticari amaçla yapıldığı
anlaşılır olmalı ve sesli iletişim araçlarının kullanıldığı
hallerde sağlayıcının kimliği ile görüşme
talebinin sebebi her görüşmenin başında belirtilecek.
Tüketicinin sözleşmenin kurulmasına dair kabul beyanı, kullanılan iletişim
araçlarına uygun olarak fiziki veya elektronik ortamda tespit veya kayıt
edilecek.
Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden 14 gün
içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma
hakkına sahip olacak.
Devre tatile konu taşınmazın inşa edileceği arsa için yapı ruhsatı alınmadan
tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapılamayacak. Tüketicilere,
devre tatil sözleşmeleri, uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri, değişim
sözleşmeleri, satıcı veya sağlayıcının, devre tatil veya uzun süreli tatil
hizmetinin alınıp satılması hususunda tüketiciye yardımcı olduğu yeniden satış
sözleşmeleri kurulmadan en az bir gün önce içeren ön bilgilendirme formu
verilecek.
Tüketici, tecrübe ve muayene koşuluna bağlı olan bu sözleşmelerden 14 gün
içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma
hakkına sahip olacak.
Devre tatile konu taşınmazın ön ödemeli satılması durumunda, devir ya da teslim
tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme
hakkı olacak. Devre tatil amaçlı taşınmazın ön ödemeli satışında devir ve
teslim süresi sözleşme tarihinde itibaren 36 ayı geçemeyecek.
Katılımcılarına para ya da mal varlığı ortaya koymaları ve sisteme başka
katılımcılar bulmaları şartıyla para kazandıracakları ümidi veren piramit satış
sisteminin kurulması, yayılması ve tavsiye edilmesi yasak olacak. Bu şekilde
satış yapılan elektronik sistemler de durdurulacak